Siad
Siadanie jest tą czynnością, którą nasz pies ma wykonywać przez jakiś czas. Za każdym razem, gdy prosimy psa by coś robił (siedział, leżał, szedł przy nodze), musimy wyraźnie dać psu znać, gdy już nie musi tego robić. Do tego służy komenda zwalniająca. Jest to nic innego, jak słowo, które pozwala psu przestać robić to, o co poprosiliśmy go komendą.
Przygotuj sobie komendę zwalniającą, z której odtąd będziesz korzystać również przy nauce innych umiejętności. Najczęściej używane słowa to „koniec”, „luz”, „biegaj”, „już”, ale każda inna wybrana przez Ciebie będzie równie dobra.
ETAP 1 – naprowadzanie
Stań na wprost psa. W jednym ręku trzymasz smycz, a w drugim smakołyk w zamkniętej dłoni. Skróć smycz tak, by pies miał ok 1-1,5 m swobody.
Wydaj komendę „siad”, po czym dłoń ze smakołykiem przesuń na wysokość psiego nosa, a następnie zacznij kierować ją w górę, w kierunku przestrzeni między uszami psa. To powinno sprawić, że psiak zacznie unosić nos i jednocześnie przysiadać na tylnych łapach, by pochwycić kąsek. Gdy usiądzie, pochwal psa i wydaj smakołyk. Gdy pies będzie kończył jeść, ale jeszcze będzie siedział, wydaj komendę zwalniającą. Po wydaniu komendy Ty również możesz się ruszyć – odejdź energicznie od psa, by sprowokować go do wstania i przystąp do kolejnej powtórki ćwiczenia.
Może zdarzyć się tak, że psiak nie będzie chciał usiąść, tylko zacznie robić kroki do tyłu, by nadal mieć przed oczami dłoń ze smakołykiem. Wówczas w kolejnej powtórce skup się na tym, by smakołyk kierować w kierunku od nosa w stronę uszu, trzymając dłoń wyżej niż poprzednio. Poczekaj, aż zadrze nos do góry, pochwal i nagródź. Nie wydawaj komendy zwalniającej, bo nie było siadu. Wykonaj kilka takich samych powtórek. Po krótkiej przerwie ponownie przystąp do ćwiczenia, ale tym razem poczekaj, aż po zadarciu głowy pies delikatnie ugnie tylnie łapy, obniżając zad. Pochwal i nagródź. Ponownie wykonaj kilka takich powtórek. W następnych podejściach staraj się, by pies pogłębiał ugięcie tylnych łap, nagradzając za coraz niższe opuszczenie pupy. Gdy dojdzie do momentu, że finalnie pies usiądzie, pamiętaj o dodaniu komendy zwalniającej po nagrodzeniu psa.
Gdy Twój pupil będzie bez problemu siadał naprowadzany ręką ze smakołykiem, zacznij wycofywać kąski z procesu naprowadzania. Zrób 5-6 powtórzeń: w pierwszych skorzystaj ze smakołyka w trakcie naprowadzania, ale w kolejnych naprowadzaj pustą ręką. Gdy pies usiądzie, zacznij chwalić i jednocześnie wyciągnij smakołyk z saszetki, po czym wydaj go psu. Gdy będzie kończył jeść, wydaj komendę zwalniającą.
W kolejnych podejściach naprowadzaj psa pustą ręką. Zacznij też ograniczać gest, tak by wyeliminować ten fragment, gdzie dłoń przemieszcza się od nosa do uszu.
ETAP 2 – wydłużanie
Zaczynamy wydłużać czas od momentu, gdy pies usiądzie do momentu wydania komendy zwalniającej.
Po zajęciu pozycji siedzącej przez psa pochwal go, wydaj nagrodę, a gdy pies skończy ją jeść ponownie pochwal, wydaj kolejną nagrodę. Zrób tak jeszcze 2-3 razy, po czym po ostatniej nagrodzie wydaj komendę zwalniającą. Sam oddal się energicznie, by sprowokować psa do wstania, po czym powtórz ćwiczenie.
W kolejnych powtórkach wydłużaj czas chwalenia między nagrodami. Jednocześnie pamiętaj, by nagradzać psa w sposób nieliniowy, tj. raz zwalniać psa po jednej, raz po czterech, innym razem po dwóch, a kolejnym np. po 7 nagrodach.
ETAP 3 – dystans
W tym ćwiczeniu pies nauczy się siedzieć w sytuacji, gdy Ty będziesz od niego odchodzić.
Wydaj komendę i posadź psa. Spróbuj odejść 1-2 kroki do tyłu, po czym szybko powróć do psa, pochwal, sięgnij po smakołyk do saszetki i nagródź. Zwolnij komendą zwalniającą.
Gdy to działa, w kolejnej próbie odejdź na 4-5 kroków do tyłu (twarzą do psa), zatrzymaj się na 1 sek., a następnie powróć do psa, pochwal i wydaj nagrodę. Możesz powtórzyć odejście, ponownie powrócić. Ważne, by pies dostał wyraźny sygnał, kiedy może wstać – komenda zwalniająca. Unikaj przewidywalności – komenda zwalniająca powinna pojawiać się w sposób nieprzewidywalny, czyli czasem po 1 odejściu od psa, czasem po kilku.
Jeśli pies zerwie siad i podniesie się zanim usłyszy komendę zwalniającą, na spokojnie podejdź, posadź psa, pochwal (nie nagradzaj), po czym powtórz odejście, ale tym razem na mniejszą odległość. Powróć do psa, pochwal i nagródź. Upewnij się, że w kolejnych odejściach na tę sama odległość pies utrzymuje siad i dopiero w kolejnych próbach zacznij stopniowo oddalać się na większy dystans.
Zacznij też wydłużać czas zatrzymania się w odległości od psa. Czasem stój 5 sek, czasem 2, a czasem 10 – rób to w sposób nieliniowy dla skuteczniejszego treningu.
ETAP 4 – rozproszenia wewnętrzne i zewnętrzne
Wprowadź rozproszenia wewnętrzne, czyli takie, które płyną od Ciebie. Posadź psa, pochwal, po czym zacznij poruszać się przed siedzącym psem. Na początku ruchy powinny być delikatne, w niedużym zakresie np. uniesienie ręki, delikatne podniesienie nogi, ugięcie kolan, wspięcie się na palce, delikatny podskok. Pamiętaj, by między poszczególnymi „figurami” chwalić i nagradzać psa. Po kilku powtórkach zwolnij psa i po krótkiej przerwie powróć do ćwiczenia.
Gdy pies nie zrywa siadu, możesz zwiększyć intensywność i zakres ruchów – zrób pajacyka, obróć się wokół własnej osi, wykonaj jakiekolwiek proste ćwiczenie fizyczne, po czym pochwal i nagródź psa. Zwalniaj psa z siadu w sposób nieliniowy.
Jeśli pies zerwie siad i podniesie się zanim usłyszy komendę zwalniającą, na spokojnie podejdź, posadź psa, pochwal (nie nagradzaj), po czym powtórz figurę, ale tym razem delikatniej (mniejszy zakres, wolniej itp.), po czym pochwal i nagródź psa. Upewnij się, że utrzymuje siad w kolejnych powtórzeniach z tą samą intensywnością i dopiero w kolejnych próbach zacznij wprowadzać bardziej wymagające rozproszenia.
Gdy Twój pies ignoruje rozproszenia wewnętrzne, wprowadź rozproszenia zewnętrzne, czyli takie, które płyną ze środowiska.
W to ćwiczenie zaangażuj domowników/znajomych. Posadź psa pozostając blisko niego. Pomocnik zacznie przemieszczać się tak, by przejść obok Was kilka razy Was. W tym czasie Ty utrzymuj psa w siadzie poprzez chwalenie go i wydawanie smakołyków. Zwolnij komendą zwalniającą, gdy pomocnik oddali się. Ważne, by pomocnik nie podchodził za blisko, tzn. na taki dystans, gdzie psiakowi będzie trudno wysiedzieć. Jeśli psiak ładnie znosi przechodzenie pomocnika/obcej osoby, wprowadź dodatkowe utrudnienie. Poproś pomocnika, by w kolejnych przejściach miał w ręku zabawkę, a w kolejnych zabawkę wprawioną w ruch (podrzucana piłeczka albo bujający się szarpak).W tym zachowaniu pomocnik ma nie nęcić psa, a jedynie bawić się sam piłką/szarpakiem. To może być trudne dla Twojego psa, możesz mu pomóc zwiększając ilość pochwał oraz poprzez częstsze wydawanie smakołyków. Pamiętaj o komendzie zwalniającej.
